Ex-topsporter Herre Zonderland staat op het Noorderlink podium tijdens de wintereditie van Het Grootste Kennisfestival op 24 februari in Groningen. Ik sprak hem erover en in plaats van dat ik een eerste vraag stelde vroeg hij me waar ik Noorderlink van ken. ‘Nou ja, we werken al sinds de eerste editie van de kennisfestivals in Groningen met ze samen. En nu dus ook weer. En jij?’ ‘Ik heb vorig jaar een talk gedaan voor Younglink, waar denk ik 65 mensen in de zaal zaten.’ Nu gaan we met het grote podium van het kennisfestival voor meer.

Waar gaat jouw verhaal in Groningen over?

‘Ik wil het hebben over de transitie van topsporter naar gewoon mens. Dat vond ik een interessant proces. Ik merkte toen pas hoe uitdagend het gewone leven is. Alleen al het overal bij willen zijn. Dat is best moeilijk. En vooral om dan scherp te zijn en te focussen op de dingen die je belangrijk vindt. Dat was voeger veel makkelijker voor mij. Ik dacht dat ik een zwaar leven had als topsporter, maar dat kan dus nog veel spannender. Toen was je met één iets bezig. Dat kostte natuurlijk heel veel tijd, bloed zweet en tranen, maar je doel en de planning was heel duidelijk. Grenzen stellen en daarmee eigenlijk ook je leven in algemene zin was makkelijk. Maar als ‘gewoon mens’ moet je zelf je grenzen bewaken en keuzes maken. Ik zet het misschien iets aan, maar ik heb t echt zo ervaren.’

Dat spreekt de ’gewone mensen’ natuurlijk aan?

‘Ik merk dat ik daarmee inderdaad echt aansluiting heb met de mensen die naar me komen luisteren. Ik weet als topsporter hoe je jezelf moet verzorgen, zowel fysiek en mentaal. Dat kan ik ook delen, maar ik ga dus niet over mijn topsportleven vertellen. Ik wil juist in gesprek. Hoe zit jij in de wedstrijd? Aan welke knoppen kun je draaien? Vaak zijn dat gewoon kleine dingen. ‘Lowprofile’. Dingen die iedereen aangaan. Ik kan je leren hoe je via je mindset invloed hebt op hoe jij je energie managet. Zodat je jouw tijd zo goed mogelijk benut. Want dat dat kunnen we wel leren van een topsporter. Je weet één ding namelijk zeker, zij benutten hun tijd heel goed. Je kunt dat gerust ‘kwali-tijd’ noemen.’

Wat nemen we daar dan van mee?

‘We leven in een wereld waar bijna alles kan, maar het zorgt er ook voor dat je gek wordt als je geen stop zet op alles wat binnenkomt.  Probeer zonder zo’n stop maar eens je aandacht goed te benutten. Dat is misschien wel de grootste uitdaging waar we inzitten. Dan zie je ineens raakvlakken tussen topsport en het gewone leven. Als het gaat over vooral focussen op dingen die je wel kan beïnvloeden in plaats van op zaken waar je geen invloed op hebt. En natuurlijk het houden van focus en je niet laten afleiden.’

 

Wat betekent dat in de praktijk?

‘Je moet af van het bagatelliseren van wat je doet. Ik doe gewoon m’n werk is niet de juiste houding. Probeer het wel iets belangrijker maken. Vraag jezelf eens af  ‘is het gewoon je werk of juist buitengewoon?’ Ik probeer mensen te helpen bij het creëren van die instelling. Ik vind het zoals gezegd belangrijk dat mensen die luisteren zich aangesproken voelen. Topsport is soms wat ‘overrated’. Sporters zijn ook gewoon mensen, die er iets van proberen te maken. Ik ben ook geen bekende Nederlander, stopte op m’n 26e en werkte er in die periode al naast. Niet dat ik de wijsheid in pacht heb, maar misschien begrijp ik het normale bedrijfsleven daardoor iets beter.’

Als je het hebt over die informatie-overload en alles wat ons afkomt, hoe kijk je dan tegen het begrip burn-out aan?

‘Ik benader dat vaak wat positiever, want ik vind, dat we door de contra-beweging die ontstaat wel heel voorzichtig worden. Het is niet dat een burn-out alleen ontstaat door te hard werken. Dat heeft vaak meer oorzaken. Dan trek ik toch een parallel met topsport. Als je beter wil presteren ga je harder trainen, maar vooral ook harder rusten en herstellen. Dat vergeten we vaak. Je moet wel energie opladen, zowel fysiek als mentaal. Ik zal dat tijdens mijn verhaal ook wel benoemen, maar ik ben wel van de high performance. Juist van beter worden, waarbij je dus niet moet vergeten te herstellen.

Hoe trigger je ons daarmee?

‘Als ik jou zou vragen ‘wat moet je doen om je energie te verbeteren?’. Dan weet je het dat zelf ook wel. Maar we doen het niet. ‘Knowing is not doing’. Je moet echt af en toe stoppen met het voeden van je brein. Kies voor actief herstel. Voeding, slapen en beweging is belangrijk, maar ook af en toe even stilstaan. Als we het druk hebben maken we vaak minder tijd voor dit soort zaken. Als jij het gevoel hebt dat je geen tijd voor pauze hebt weet je zeker dat je het nodig hebt.’

Het laatste onderwerp dat mijn AI-tool noemde als één van jouw onderwerpen is ‘omgaan met teleurstelling’. Kun je daar wat meer over vertellen?

‘Natuurlijk. Er lekt wel veel energie weg in organisaties, door dingen waar je geen invloed op hebt. Die energie kun je beter gebruiken voor dingen waar je juist wel invloed op hebt. Dit vraagt training, want het is het vaak makkelijker gezegd dan gedaan. Het is een Boeddhistische kijk op de dingen waarbij je het gevoel van negatieve emoties ook niet weg moet stoppen, want dat zijn vaak wel goede signalen. Dat balanceren is lastig, maar in alles wat je doet, word je beter. Het gaat er dus om waar jij je energie naar toe stuurt. Het nieuws is ook zo’n voorbeeld. Ons brein vindt negativiteit best heel interessant. We worden veel meer getriggerd door negatieve zaken. De berichtgeving in het nieuws speelt daarop in, maar dat betekent niet dat je het helemaal weg moet stoppen. Je moet weten hoe je er mee om moet gaan.’

Het Grootste Kennisfestival heeft innovatief Organiseren als overkoepelend thema, maar zoomt dit keer in op HR. Op het binden en boeien van medewerkers. Hoe kijk jij daarnaar?

‘Er zit altijd een link naar HR in mijn verhaal. Soms zoom ik wat meer in op ‘perfomance management’ en soms op duurzame inzetbaarheid. In de trainingen die ik met een compagnon verzorg, helpen we leidinggevenden een stapje verder met soft skills, waardoor zij meer uit mensen en uit teams halen. Dat zorgt ook voor minder verloop als we het hebben over vitaliteit en management van energie. De grootste activator van dat mensen bij jouw organisatie blijven is dat ze gezien worden. Erkenning. Daar kan geen goede nachtrust tegen op. Dat doet zoveel met ons. Ieder mens wil iets bijdragen wat ertoe doet. Dan gaan vitaliteit en vitale organisaties hand in hand.’

Topsport is soms wat ‘overrated’